Design Academy Eindhoven

Lezing en startnotitie

Opdrachtgever - Louis Kalff Instituut


Het Louis Kalff Instituut vroeg History Now® om op de Design Academy in Eindhoven een
verhaal te vertellen over René Smeets. Smeets was de eerste directeur van de academie.
Vervolgens kreeg History Now® opdracht een startnotitie te schrijven over de
geschiedenis van de Design Academy Eindhoven, met het oog op het 70-jarig bestaan
van de school in 2017. We ontwikkelden het narratief voor een geschiedenisboek en het
concept voor een documentairefilm. Met als centraal thema: het verhaal van de
directeuren van de academie tegen de achtergrond van designgeschiedenis en
economische geschiedenis in Nederland en ontwikkelingen in de stad Eindhoven.

Lesmateriaal van Smeets (beeld RHC-e)

 

René Smeets rond 1936 (beeld RHC-e)

 

Fragment uit de notitie


 

De plannen van de Nederlandse regering waarin een groeiende nationale industrie hand in hand zou gaan met een groeiende groep van kopende consumenten stonden aan de wieg van het vakgebied industrieel ontwerpen. Betere vormgeving van al deze producten zou - net als in Amerika - ook hier leiden tot meer kopende consumenten, zo dachten pionierende ontwerpers en fabrikanten. De behoefte aan goede productvormgevers groeide, zowel bij Philips als bij andere producerende bedrijven in Nederland. 


De op papier al opgerichte school ging na koninklijke goedkeuring van start onder de naam Middelbare Kunstnijverheidsschool Eindhoven (MKS). René Smeets solliciteerde op de wervingsadvertentie van het bestuur en werd de eerste directeur in 1949. Industriële vormgeving was, geheel in de geest van de tijd en in aansluiting op de industriële Eindhovense omgeving, vrijwel vanaf de start een belangrijk onderdeel van het aanbod op de school.


Het was voor Smeets een kans - en een opgave - van jewelste: de uitvinding van een nieuw vak en van een totaal nieuwe opleiding liepen volstrekt parallel. Hij spande zich in om, met zijn sterke geloof in ambachtelijkheid en zijn romantische ideeën over vormgeving, een modern curriculum te ontwikkelen dat aansloot bij de wensen van de industrie. Voor voorbeelden keek hij vooral naar het buitenland. In Nederland bestonden op dat moment weliswaar kunstnijverheidsscholen, maar geen van de opleidingen was specifiek gericht op industriële vormgeving. En dat was nu juist de Eindhovense ambitie, of specifieker: het was de ambitie van René Smeets.

 

“Judith brengt structuur, creativiteit, energie én humor met haar werkzaamheden mee. Zij laat zich inspireren door het onderwerp van haar onderzoek en zoekt en vindt invalshoeken die niet zo maar voor de hand liggen. Verder is ze een doorbijtster (komt ongetwijfeld ook door haar fietstrektochten) die zich niet van de bak laat bijten en productie aflevert. Het onderzoek naar het ontstaan van de huidige Design Academy Eindhoven (toen de Academie voor Industriële Vormgeving Eindhoven / AIVE) was beslist geen sinecure, het bronmateriaal was spaarzaam en moest bij elkaar gesprokkeld worden. Desalniettemin lag er uiteindelijk een analyse die hout sneed en twee voorstellen om daar verder vorm aan te geven.”
— Marcel Duijghuisen, directeur Regionaal Historisch Centrum Eindhoven / ex-voorzitter Louis Kalff Instituut